Elektrikli Araç Mı? "Balkondan Kablo Sarkıtırım Olur Biter"
- Mustafa Sami MENCET
- 23 Şub
- 3 dakikada okunur
Everett Rogers'ın Yeniliklerin Yayılması Teorisi bize şunu anlatır: Toplumun %2.5'i yeniliklere öncelik verir ve risk almaktan çekinmez. "Yeni olan", denendikçe ve avantajları anlaşıldıkça %13.5 erken benimseyiciler ve daha sonra yaygınlaştıkça %34'ü oluşturan erken çoğunluk tarafından kullanılmaya başlanır. Diğer %34'lük geç çoğunluk kitlesi, yeniliği ancak toplumun büyük bir kısmı benimsedikten sonra kabul eder. Kalan %16'lık grup ise bu yeniyi reddeder.
Elektrikli araçların Türkiye'deki yayılma sürecinin tam da bu aşamalara göre ilerlediğini söylemek mümkün. (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılı itibariyle Türkiye'deki elektrikli otomobillerin kayıtlı otomobiller içindeki payı %1,1 olarak kayıtlara geçmiş. Bu verilere göre, trafikteki her 88 otomobilden 1'i elektrikliymiş. Yani sözkonusu teoriye göre, elektrikli araçlar toplama göre henüz daha yolun başında. Ama elektrikli araç sayısında 2020-2024 döneminde yaşanan artış dikkat çekici. Bu 5 yılda elektrikli otomobil sayısı 66 kat artmış. Bu artışın yaşanmasında Türkiye'nin yerli otomobili Togg'un satışlarının da etkili olduğu söylenebilir.
Ortalama bir Türk vatandaşının, bir araba için soracağı temel iki soru vardır. Kilometre başı kaç para yakıyor, ikinci el piyasası nasıl?
Birinci soruya istinaden, elektrikli araçların evdeki prizlerden çok daha ucuza şarj edileceğini öğrenen ve modern yaşamda komşuluk haklarına riyaet etmeyi hafızasından çoktan sildirmiş olan kişiler, balkondan aşağı uzatma kablosu ile arabalarını şarj etmeye çoktan başlamış bile. Otoparka kavga döğüş veya kaçak ünite çektirirken yangın vb. riskini hiçe saydıkları için site sakinleri ile mahkemelik olanların sayısı artmaya başlamış.
Bu yaşananlar için "yeniliklerin bize özgü yayılması" desek hata eder miyiz, şimdilik hayır.
Görülen o ki, gün geçtikçe elektrikli araçların kullanımı artacak. Ancak yeterli yasal düzenlemeler yapılmazsa; deprem, yangın vb. afetlerden ders almayan toplumumuz bu yeniliği de yine bir iştahla, suyunu çıkartarak "yeni bir sorun" olarak karşımıza çıkartması kaçınılmaz.
Bu nedenle yapılması gereken iki husus var. Birincisi Kat Malikleri Kanunu'nda yasal düzenlemeler yapmak ikincisi de güvenlik ile ilgili vatandaşları daha fazla bilgilendirmek.
Elektrikli Gelecek platformu bu anlamda üzerine düşeni daha fazla yapmaya devam edecek. Platformumuzun kurucusu Öğr. Gör. Işık TUNCEL geçtiğimiz hafta bununla ilgili Antalya Ticaret ve Sanayi Odası'nda (ATSO) bir eğitim verdi. Yakında sitemizde de detaylı bir bilgilendirme yazısı yayınlayacaktır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın da bu konuda çalışma başlattığını görüyoruz. 81 ilin valiliklerine gönderdiği genelgeyle site ve apartmanlarda elektrikli araç şarj ünitesi kurulumu koşullarını kolaylaştırdı. Bu kapsamda, ortak alanlarda kat maliklerinin çoğunluğunun kararı yeterli olacak. Bağımsız bölümlerde kurulacak üniteler için ise çoğunluk kararı aranmayacak.Genelgede, şarj ünitelerinin herhangi bir inşaya ihtiyaç duymayan, kapalı mekan oluşturmayan ve blok olarak montajlı bir şekilde getirilen seyyar üniteler olduğuna dikkat çekildi. Yangın ve elektrik tedbirleri alınmış olan bu ünitelerin ruhsat gerektiren bir yapı olmadığı belirtildi. İnşa ve ruhsat gerektirmeyen bu istasyonların kurulum işlemlerinin "ortak alanlarda inşaat yapılması" kapsamında olmadığı için maliklerin beşte dördünün rızasına ihtiyaç duyulmayacak.
Elektrikli araç sahipleri en uygun ve en ucuz maliyetle araçlarını kullanabilmeli ve bu, kullanmayanlar için de bir risk teşkil etmemeli. Doğru koşullar oluşturulabilir ve saygı iklimini tesis edebilirsek yaşam bir parça daha kolaylaşabilir diye umuyorum. Bitirirken elektrikli taşıtların da avantajları için daha temiz bir çevre için sunduklarını da özetleyelim:
Elektrikli araçların (EA) yaygınlaşması, sürdürülebilir ulaşım ve enerji politikaları açısından önemli bir dönüşümü temsil etmektedir. Bu araçların sunduğu faydalar, çevresel, ekonomik ve teknolojik boyutlarda incelenebilir:
Çevresel Faydalar:
Sıfır Emisyon: EA'lar, egzoz emisyonu üretmedikleri için hava kirliliğinin azaltılmasına önemli katkı sağlar. Özellikle şehir merkezlerindeki partikül madde ve azot oksit gibi zararlı gazların seviyelerinin düşürülmesinde etkilidir.
Düşük Karbon Ayak İzi: EA'lar, elektrik üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasıyla birlikte, yaşam döngüsü boyunca daha düşük karbon ayak izine sahiptir. Bu, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir avantajdır.
Gürültü Kirliliğinin Azaltılması: EA'lar, içten yanmalı motorlu araçlara kıyasla daha sessiz çalışır. Bu durum, özellikle yoğun yerleşim alanlarında gürültü kirliliğinin azaltılmasına yardımcı olur.
Ekonomik Faydalar:
Düşük İşletme Maliyetleri: EA'lar, elektrik enerjisinin fosil yakıtlara göre daha ucuz olması nedeniyle daha düşük işletme maliyetlerine sahiptir. Ayrıca, daha az hareketli parçaya sahip oldukları için bakım maliyetleri de daha düşüktür.
Enerji Bağımsızlığının Artırılması: EA'lar, yerli elektrik kaynaklarının kullanımını teşvik ederek enerji bağımsızlığının artırılmasına katkıda bulunur.
Teşvikler ve Vergi Avantajları: Birçok ülke, EA kullanımını teşvik etmek amacıyla vergi indirimleri, satın alma teşvikleri ve şarj altyapısı destekleri gibi politikalar uygulamaktadır.
Teknolojik Faydalar:
Enerji Verimliliği: EA'lar, içten yanmalı motorlu araçlara göre daha yüksek enerji verimliliğine sahiptir. Elektrik motorları, enerjinin büyük bir kısmını harekete dönüştürürken, içten yanmalı motorlarda enerjinin çoğu ısı olarak kaybolur.
Gelişmiş Sürüş Deneyimi: EA'lar, anında tork üretimi ve daha iyi hızlanma performansı sunar. Ayrıca, sessiz çalışma ve titreşimsiz sürüş, daha konforlu bir sürüş deneyimi sağlar.
Akıllı Şarj ve Bağlantı: EA'lar, akıllı şarj sistemleri ve araç içi bağlantı özellikleri sayesinde daha verimli ve kullanıcı dostu bir deneyim sunar.
Kaynakça:
Kaynakça
yenilikler açısından önemli faydalar sunmaktadır. Bu faydalar, EA'ların yaygınlaşmasıyla birlikte daha da belirgin hale gelecektir.
Yorumlar